Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi người bệnh bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được chữa khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải bệnh lý zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và chừng mực nặng nhẹ của những cá nhân mắc bệnh zô-na với mỗi cá nhân là khác nhau. Dấu hiệu trước nhất của bệnh lý zô-na là đau râm ran hoặc là tê bì ở một bên của cơ thể, thường là đau ê ẩm vùng lưng hoặc ngực nhưng thi thoảng cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc ống chân. Không chỉ thế còn có các biểu hiện giống như bị cảm cúm như: buồn ói, ỉa chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được triệu chứng vài ngày sau khi căn bệnh bắt đầu có những biểu hiện này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là xung quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút chuyển di bao quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị tác động– loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao bọc bao quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi cùng với phát ban có thể ở chừng mực nhẹ hoặc nặng nhưng thường thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Khó khăn cốt yếu khi điều trị bệnh lý zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải bệnh lý này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được chữa khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau điếng như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, ngoài ra còn có cảm giác đau dữ dội khi có ai sờ vào. Nguyên nhân chính xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết là do các nơi bị viêm trước đó khiến cho dây thần kinh trở nên quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau kinh niênphối hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na gây ra những vấn đề hết sức hóc búa cho cuộc sống của bệnh nhân. Những hoạt động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm rửa, mặc quần áo trở nên hết sức vất vả. Sau đó người bệnh còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng các biện pháp chữa trị sớm cho căn bệnh zô-na có thể rút ngắn thời gian người bệnh bị đau nhức. Người bệnh nên được điều trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác nảy sinh cùng với căn bệnh zô-na là các vấn đề về mắt. Nếu như mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các tổn thương đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, giới hạn tầm nhìn. Để hạn chế điều này chỉ có cách điều trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau nhức ở lưng và đau khác do bệnh zô-na gây ra có thể được giải quyết bằng nhiều cách, lệ thuộc vào chừng mực nặng nhẹ và sự yêu thích của bạn. Một vài người thích sử dụng thuốc chống viêm, một số khác lại sử dụng miếng dán và kem gây tê để hạn chế đau buốt. Những ai thích dùng các cách thức tự nhiên thì lại sử dụng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại chất hóa học chiết suất từ quả ớt cay và có công dụng giảm đau.